Các loại hình vật lý trị liệu nào? Khi nào nên áp dụng và cần lưu ý gì?
Vật lý trị liệu thoát vị đĩa đệm được ví là “vị cứu tinh” của nhiều người bệnh. Bởi phương pháp này không chỉ giúp giảm bớt sự khó chịu, các cơn đau nhức do thoát vị đĩa đệm gây ra mà còn hỗ trợ tích cực cho quá trình phục hồi bệnh.
1. Vật lý trị liệu thoát vị đĩa đệm gồm những hình thức nào?
Vật lý trị liệu là một nhánh của y học phục hồi chức năng, hỗ trợ bệnh nhân duy trì, phục hồi, cải thiện chức năng hoạt động của các cơ quan. Tùy vào tình trạng và nguyên nhân gây bệnh, bệnh nhân bị thoát vị đĩa đệm sẽ được chỉ định các phương pháp vật lý trị liệu phù hợp. Phổ biến nhất hiện nay là các phương pháp sau:
1.1. Kéo giãn giảm áp cột sống bằng máy
Tác dụng của phương pháp này là tạo ra áp lực âm ngay trong lòng đĩa đệm nhằm giải nén, giúp nhân nhầy đĩa đệm chuyển dịch về vị trí tự nhiên ban đầu.
1.2. Các phương pháp điện trị liệu
Sóng ngắn: Phương pháp này sẽ giúp tăng cường tuần hoàn trong các mô sâu, từ đó gia tăng dinh dưỡng đến các vùng tổn thương, loại bỏ kháng thể viêm.
Siêu âm: Có tác dụng làm màng tế bào rung lên, tăng cường hoạt động màng, thúc đẩy tuần hoàn và dinh dưỡng cục bộ, giúp giảm viêm, giảm đau.
Kích thích xung điện: Phương pháp vật lý trị liệu thoát vị đĩa đệm này được sử dụng khi người bệnh bị đau cấp tính với các cơ đang co thắt. Dòng điện có tác dụng ức chế dây dẫn truyền thần kinh lên não, giảm cơn đau nhanh chóng.
Tia Laser cường độ cao: Có tác dụng giảm đau, tê và kích thích quá trình tái tạo mô.
1.3. Nhiệt trị liệu
Trị liệu bằng nhiệt gồm có hai loại là nhiệt nóng và nhiệt lạnh. Với trị liệu nóng sẽ giúp hỗ trợ làm giãn mạch, thư giãn cơ, tăng tuần hoàn máu, giúp giảm đau. Còn với phương pháp trị liệu lạnh sẽ giúp co mạch, giảm khả năng dẫn truyền của dây thần kinh, giảm phù nề, giảm sưng viêm và giảm đau (đặt biệt là đau cấp)…
1.4. Vận động trị liệu
Các bài vận động được thiết kế để khôi phục lại sự cân bằng cho hệ xương khớp bị phá vỡ do những tư thế xấu và thói quen sinh hoạt không khoa học của bệnh nhân. Tùy theo tình trang bệnh, sẽ có các bài tập riêng nhằm kéo giãn các cơ bị co rút, tăng cường tập mạnh cho các cơ bị yếu.
1.5. Trị liệu bằng nước
Sử dụng nước để tác động lên các bề mặt cơ thể, giúp kích thích các thụ cảm thần kinh, tăng tuần hoàn máu đến vị trí tổn thương. Ngoài ra, liệu pháp ngâm nước nóng – lạnh xen kẽ còn hỗ trợ giảm đau, giảm nhức mỏi khá tốt.
2. Bệnh thoát vị đĩa đệm khi nào cần tập vật lý trị liệu?
Dùng thuốc giảm đau hay phẫu thuật là giải pháp mà nhiều người bệnh thoát vị đĩa đệm thường nghĩ đến. Tuy nhiên, các bác sĩ không khuyến khích thực hiện phẫu thuật vì phương pháp này tồn tại nhiều rủi ro nguy hiểm, mất nhiều thời gian hồi phục.
Dùng thuốc giảm đau có thể giúp bệnh nhân cắt ngay cảm giác đau nhưng không có tác dụng trong việc chữa tận gốc. Hơn nữa, việc lạm dụng thuốc có thể gây ra sự phản tác dụng và những vấn đề liên quan đến gan, thận, dạ dày.
Trong khi đó, vật lý trị liệu thoát vị đĩa đệm là phương pháp an toàn, được bác sĩ chỉ định cho người bệnh tập luyện hoặc kết hợp cùng các phương pháp khác (Trị liệu thần kinh cột sống, châm cứu…) sau khi chẩn đoán bệnh. Nếu kiên trì áp dụng, phương pháp này sẽ giúp giảm đau hiệu quả, giảm áp lực lên dây thần kinh, tăng sự dẻo dai của cơ bắp ở những khu vực tổn thương và giúp người bệnh vận động dễ dàng hơn.
Một số trường hợp không nên tập vật lý trị liệu: Người bị gãy xương hoặc có khối u ở cột sống.
3. Các bài tập vật lý trị liệu thoát vị đĩa đệm hiệu quả
Dưới đây là những bài tập vật lý trị liệu giúp cải thiện và phòng ngừa bệnh thoát vị đĩa đệm lưng và cổ:
3.1. Bài tập vật lý trị liệu thoát vị đĩa đệm cổ
Bài tập 1
- Ngồi thẳng lưng, thả lỏng vai.
- Nghiêng đầu qua phải/trái sao cho vùng tai gần chạm vai.
- Giữ động tác 15 – 30 giây và đổi bên.
- Thực hiện 3 lần/ngày.
Bài tập 2
- Nhẹ nhàng xoay cổ sang 2 bên sao cho hướng cằm song song với vai.
- Giữ tư thế từ 15 – 30 giây rồi đổi bên.
- Lặp lại động tác 3 lần/ngày.
Bài tập 3
- Hai tay giơ cao qua đầu, giữ cánh tay thẳng, hít vào
- Giữ tư thế trong 15 -30 giây rồi hạ xuống, thở ra
- Lặp lại bài tập 3 lần/ngày
3.2. Bài tập vật lý trị liệu thoát vị đĩa đệm lưng
Bài tập 1
Chuẩn bị: 1 con lăn.
Thực hiện:
- Đặt trục lăn ở dưới phần lưng trên, di chuyển lưng lên và xuống.
- Dừng lại và giữ để căng cơ phần cổ và lưng.
- Giữ trong vòng 30 giây.
Bài tập 2
Chuẩn bị: 1 quả bóng tập.
Thực hiện:
- Để chân lên bóng và điều chỉnh tư thế để tạo thành đường thẳng từ đầu đến mũi chân.
- Chú ý giữ thăng bằng vùng hông chậu.
- Giữ trong vòng 5 giây và lặp lại 10 lần.
Bài tập 3
Chuẩn bị: 1 dây đàn hồi
Thực hiện:
- Cột cố định dây tập vào một vị trí. Dùng tay kéo dây về 1 bên.
- Lưu ý tay để thẳng phía trước, song song mặt đất và không di chuyển hông. Không cần kéo quá xa, miễn sao cảm nhận phần cơ eo được kéo căng.
- Giữ 5 giây và thực hiện động tác 10 lần
4. Những lưu ý khi tập vật lý trị liệu thoát vị đĩa đệm
Khi thực hiện các bài tập vật lý trị liệu, bạn nên lưu ý một số điều sau để đạt được hiệu quả cải thiện bệnh như mong muốn cũng như tránh những tổn thương không đáng có:
- Chỉ luyện tập và thực hiện liệu trình vật lý trị liệu được các bác sĩ chuyên khoa thiết kế cho riêng bạn.
- Luôn làm theo hướng dẫn và lời khuyên của bác sĩ để mang lại hiệu quả giảm đau, cải thiện bệnh nhanh và tránh bị thương.
- Mặc quần áo thoải mái, đi giày phù hợp.
- Sau thời gian trị liệu, nếu cơn đau không thuyên giảm hoặc đau nhiều hơn, bạn cần thông báo ngay với bác sĩ chuyên khoa.
Bên cạnh những lưu ý trên, bạn cũng nên uống nhiều nước khi tập vật lý trị liệu để tránh cơ thể bị mất nước. Đồng thời, xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, nhiều rau củ quả và từ bỏ thói quen xấu như uống bia rượu, thuốc lá, mang vác nặng, ngồi xổm… cũng giúp hỗ trợ hồi phục bệnh tốt hơn.
Chủ đề Hot
